Vesti
Vesti< >
Kategorizacija manifestacija
Ministarstvo kulture Srbije priprema novu kategorizaciju manifestacija u odnosu na njihov međunarodni, odnosno regionalni, nacionalni i lokalni značaj, a na osnovu redefinisanja stanja u toj oblasti, 11. maja u Beogradu potpisan je Protokol o sufinansiranju Sterijinog pozorja u periodu od 2010. do 2012. godine.
Prema rečima ministra Nebojše Bradića, Ministarstvo kulture tim protokolom prepoznaje “Sterijino pozorje” kao manifestaciju od značaja za nacionalnu kulturu, ali i za međunarodno povezivanje.
Prema navodima Ministarstva kulture, potpisivanje protokola sa Sterijinim pozorjem, čije će 55. izdanje biti održano od 26. maja do 4. juna u Novom Sadu, motivisano je potrebom da se podrži festival koji iz godine u godinu podstiče domaću dramsku književnost i teatarsko stvaralaštvo, te neguje i unapređuje savremeni pozorišni izraz.
Protokol podrazumeva budžetsku podršku ove godine u iznosu od pet miliona dinara, uz još 400.000, koliko je izdvojeno za podršku konkursu Sterijinog pozorja za domaći dramski tekst.
“Ovim je Ministarstvo započelo redefinisanje manifestacija i njihovu kategorizaciju”, rekao je Bradić na konferenciji za novinare u Ministarstvu kulture, nakon potpisivanja protokola sa v.d. direktorom Sterijinog pozorja Milivojem Mlađenovićem.
Kategorizacijom manifestacija, Ministarstvo ukazuje na one koje imaju
značaj za kulturu Srbije, kao i na manifestacije koje su važne zbog regionalne saradnje, te na one koje su bitne za decentralizaciju kulture. Posebnu kategoriju čine i manifestacije važne za lokalnu sredinu.
Potpisivanje protokola sa Sterijinim pozorjem, prema rečima Bradića, važna je osnova za razvoj tog festivala - sredstva će biti stabilna, za razliku od konkursa, koji ne garantuju stabilno finansiranje.
Bradić je istakao i da je svaka institucija pritom dužna da podnese izveštaj i opravda sredstva koja je dobila.
“Uprkos krizi i apatiji, pozorišna produkcija je vrlo živa, a i sami festivali to potvrđuju”, rekao je Bradić, ističući posebnu važnost manifestacija koje se dobro pozicioniraju na regionalnom i međunarodnom nivou.
U ime Sterijinog pozorja, Mlađenović je rekao da je “obradovan današnjim gestom, jer je to izuzetno otimističan znak”.
“Kategorizacija manifestacija je pozitivna stvar, jer će razvrstavanje garantovati stabilnost u finansiranju, ali će istovremeno i obavezivati manifestacije, a to znači i stabilnost pozorišnog života u Srbiji uopšte”, rekao je Mlađenović, ističući da će Sterijino pozoroje današnjim potpisom “garantovati da će bez odstupanja” sprovoditi svoju misiju, što znači da će domaći dramski pisac i dalje biti u centru manifestacije.
Mlađenović je najavio da će, uoči zvaničnog otvaranja 55. Sterijinog pozorja, 25. maja u Srpskom narodnom pozorištu biti održan prolog posvećen stogodišnjici rođenja Meše Selimovića, a obuhvata i dramu “Derviš i smrt” Gradskog pozorišta “Kodžaeli” iz Izmita u Turskoj, u režiji M. Nurulaha Tundžera.
Osim od Ministrastva kulture, Sterijino pozoroje dobilo je ove godine i pet miliona dinara od Pokrajinskog sekretarijata za kulturu Vojvodine, i to na osnovu konkursa. Milion dinara izdvojen je i iz budžetske rezerve Vojvodine, a gradske vlasti Novog Sada sufinansiraće 55. Pozorje sa 13 miliona dinara. Ostatak budžeta, ukupno planiranog u iznosu od oko 25 miliona dinra, biće obezbeđen zahvaljujući sponzorima, među kojima su glavni NIS i Erste banka.
Program 55. Pozorja obuhvata i ove godine selekcije nacionalne drame i nacionalnog pozorišta, kao i međunarodnu selekciju “Drugo Vi”, a svečano će biti otvoreno hit predstavom beogradskog Ateljea 212 “Kosa”, u režiji Kokana Mladenovića.
Ta predstava u selekciji je nacionalnog pozorišta, koju je osmislila Aleksandra Glovacki, odabravši još četiri predstave, među kojima je još jedna Mladenovićeva režija - “Dundo Maroje” Marina Držića, u izvođenju Kruševačkog pozorišta.
Prema izboru Aleksandre Glovacki, u selekciji nacionalnog pozorišta je i “Drama o Mirjani o ovima oko nje” mladog hrvatskog autora Ivora Martinića, u režiji Ive Milošević i izvođenju Jugoslovenskog dramskog pozorišta iz Beograda, zatim Euripidove “Bahantkinje”, u režiji Stafana Valdemara Holma i izvođenju Narodnog pozorišta Beograd, te “Nora” Henrika Ibzena, u režiji Predrag Štrpca i izvođenju Narodnog pozorišta Sombor.
Selekcija nacionalne drame, koju je sačinila Ana Tasić, obuhvata sedam predstava, a prilikom njihovog izbora, prioritet su imale provokativne scenske realnosti i idejno bogata rediteljska tumačenja tekstova.
Samo je jedna predstava pritom nastala na osnovu klasike, mada savremene (Banović Strahinja - Borislav Mihajlović Mihiz), a specifičnost selekcije je i to što tri predstave dolaze iz inostranstva (Zagreb, Ljubljana, Istanbul), dok su, među domaćim učesnicima, dva pozorišta na mađarskom jeziku. To znači da će samo dve predstave biti igrane na srpskom jeziku.
Selekciju čine “Barbelo, o psima i đeci” Biljane Srbljanović, u režiji Paola Mađelija i izvođenju Gradskog dramskog kazališta "Gavella" iz Zagreba, “Brod za lutke” Milene Marković, u režiji Aleksandra Popovskog i izvođenju Slovenskog narodnog gledališča Ljubljana, “Generalna proba samoubistva” Dušana Kovačevića, u režiji Nurulaha Tundžera i izvođenju Gradskog pozorišta Istanbul, te Mihizov “Banović Strahinja”, u režiji Andraša Urbana i izvođenju Narodnog pozorišta (Narodno kazalište/Népszínház) iz Subotice.
Kokan Mladenović ima i predstavu u selekciji nacionalne drame - “Pomorandžinu koru” prema tekstu Maje Pelević, u izvođenju Novosadskog pozorišta (Újvidéki színház).
Biće izvedena i “Čekaonica” Borisa Liješevića i Branka Dimitrijevića, u režiji Liješevića i produkciji Ateljea 212 i Kulturnog centra Pančevo, te “Sardinija” Ištvana Besedeša, u režiji Andraša Urbana i izvođenju Pozorišta “Deže Kostolanji” (Színház Kosztolányi Dezsö) iz Subotice.
Prema navodima Ane Tasić, kvalitet teksta nije bio dovoljan po sebi pri izboru predstava za selekciju nacionalne drame, ako njegovo scensko čitanje nije autentičnije ostvareno.
U tom smislu, predstave koje su realizovane na osnovu vrednih, savremenih ili klasičnih, tekstova, koje Sterijino pozorje svakako treba da promoviše, ali nisu, u scenskom tumačenju, umetnički bitnije, nisu ni ušle u selekciju. S druge strane, u program su uključene predstave umetnički superiornijih rediteljskih poetika, gde je izvođenje posebno kreativno, u formalnom, stilskom, dramaturškom pogledu, navela je Ana Tasić u obrazloženju selekcije.
Međunarodni program “Drugo Vi” 55. Pozorja, čiji je selektor Nikola Zavišić, obuhvata pet predstava, među kojima su “Zagrebački pentagram” grupe autora (Igor Rajki, Filip Šovagović, Nina Mitrović, Damir Karakaš i Ivan Vidić), u režiji Mađelija i izvođenju Zagrebačkog kazališta mladih, te “Dom Bernarde Albe” Federika Garsije Lorke, u režiji Dijega de Brea i izvođenju Slovenskog ljudskog gledališča Celje.
Biće izvedena i rumunska predstava “20 per 20”, čiji je autor i reditelj Đianina Karbunariu, a produkcija je Yorick Studija (Trgu-Mureš & dramAcum) iz Bukurešta, “Fedra Fitnes” (Phaidra Fitness) Ištvana Tašnadija, u izvođenju KoMa & ALKA.T Companies iz Budimpešte, kao i “Will You Ever be Happy Again” Sanje Mitrović, u produkciji Centra za kulturnu dekontaminaciju Beograd, hetveem theatre Amsterdam i Stand Up Tall Productions iz Amsterdama.
Prošle godine je na 54. Pozorju trijumfovala predstava “Brod za lutke” Milene Marković, u režiji Ane Tomović i izvođenju novosadskog Srpskog narodnog pozorišta, osvojivši Sterijinu nagradu za najbolju predstavu u celini i tekst, kao i priznanje Okruglog stola tog festivala, koji je svečano završen predstavom “Pijana noć 1918” Teatra Ulisis sa Briona.
Žiri 54. Sterijinog pozorja, kojim je predsedavala beogradska glumica Mirjana Karanović, video je 16 predstava u selekciji nacionalne drame i pozorišta, a jednoglasno je dodelio Sterijinu nagradu za najbolju predstavu “Brodu za lutke”, kao i nagradu Mileni Marković za tekst te savremene drame, u kojoj istražuje mogući profil tipične “junakinje našeg doba i jednu od najpopularnijih i za scensko uprizorenje najtežih dramskih konvencija - konvenciju bajke.
Predstava “Brod za lutke” dobila je još dve nagrade žirija, uključujući za originalnu scensku muziku hrvatskog muzičara Darka Rundeka, a po broju nagrada istakla se i predstava “Kandid ili optimizam” Voltera, u izvođenju Jugoslovenskog dramskog pozorišta, za koju je Sterijinu nagradu za režiju dobio Aleksandar Popovski.
Predstava “Kandid ili optimizam” ostaće zapamćena na 54. Pozorju i po glumcu Bogdanu Dikliću, kome je za vreme izvođenja te drame pozlilo, nakon čega je doživeo infarkt i operisan u Institutu za kardiovaskularne bolesti u Sremskoj Kamenici.
Sajt Sterijinog pozorja je www.pozorje.org.rs, a program se nalazi i u Kalendaru Portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org
Obrazloženje selekcija 55. Pozorja moguće je naći OVDE
(SEEcult.org)
Sremački Ahmed Nurudin
Dramski amater Milan Mića Dudić iz Golubinaca 40 puta je igrao Ahmeda Nurudina u predstavama koje su prema slavnom romanu Meše Selimovića, u Mihizovoj dramatizaciji, režirali pokojni Mirko Tatalović Ćira (Radionica lepih umetnosti, Nova Pazova, 1984) i Slobodan Ćustić dve decenije kasnije (Teatar u skolništu, Batajnica, 2004).
To su bile jedine inscenacije “Derviša” u amaterskim pozorištima Srbije.
U godini u kojoj se obeležava stogodišnjica rođenja velikog pisca Selimovića, autora dva značjana romana srpske knjižvnosti - “Derviš i smrt” i “Tvrđava”, sremački glumački bard Mića Dudić mogao bi da se podiči i svojim umetničkim podvigom, kojim bi se podičio svaki dramski umetnik profesionalac.
Dudić je učestvovao u tri scenska projekta kojima je pokojni Tatalović, magistar teatrologije, istraživo savremenu asocijativost u Mihizovim dramama napisanim prema motivima srpske epike i mitološkoe etike, Banović Strahinja i Kraljević Marko, kao i dramatizacijama Selimovićevog “Derviša”, višeslojne priče o veri, pobuni, prijatejstvu i velikodušnosti koje nema.
Kao i svaki glumac od nerva, što kao snažna glumačka individualnost i jeste, Mića Dudić govori o svojim ulogama i likovima koje je tumačio, kao da su mu rod rođeni, komšije sa šora ili čelo bašte: “Kad me je moj kum Ćira Tatalović ‘upoznao’ sa Ahmedom Nurudinom, šejhom tekije mevlevijskog roda, najbrojnijeg i najčistijeg reda derviškog, u to vreme 12 godina starijim od mene (kad su se kasnije dva velika prijatelja, Matija Bećković i Meša Selmović prvi put sreli na Tjentištu, Matiji je bilo 26, a Mehemd paša Selimović je imao 56 godina), počeli smo da se zbližavamo i družimo, tako da sam pomišljao da ga i na svečare pozovem, toliko smo nekako postali bliski”.
Prvo zvanično sučeljavanje sa publikom i žirijem novopazovačkog “Derviša”, seća se Dudić, desilo se u aprilu 1984. na Smotri amaterskih pozorišta Srema u Pećincima, u kojima su Ćira i on od ranije bili poznati po predstavi “Slovo ljubve” u produkciji lokalnog Doma kulture.
“Derviša” je publika prihvatila, a tadašnji selektor sremske smotre, doktor esetetike Mihailo Mika Vidaković, inače Pećinčanin, doveo je pun autobus gledalaca iz Pećinaca u Staru Pazovu, gde se održavao Susret amaterskih pozorišta Vojvodine.
Žiri je predstavu, kao najbolje ostvarenje na Suretu, poslao u Trebinje, na Festival dramskih amatera Jugoslavije, kao i u Kulu na Festival amaterskih pozorišta Srbije.
Snimila ju je TV Vojvodine i emitovala nekoliko puta, a izvedeno je 28 repriza na gostovanjima, smotrama, festivalima i susretima širom bivše Jugoslavije.
Kada je dve decenije kasnije pozorišni i filmski glumac Slobodan Ćustić odlučio da još jednom scenski oživi Selimovićevu priču o sopstvenoj tugi, žalom za bratom, kao i svekolikom jadu nad stradanjem i patnjama čoveka, bilo kog, poverio je Dudiću da ponovo zaigra Nurudina, “svjetlo vjere”.
Ćustić je u nopazovačkom “Dervišu” kod Ćire Tatalovića, kao neafirmisani glumac amater, 1984. godine igrao, inače, “epizodu od uticaja” Miralaja Osman bega.
Dudić je otkrio i da je obnovio sve najznačajnije monologe iz “Derviša”, pripremajući ih za izvođenje povodom stogodišnjice Selimovićevog rođenja, čime će istovoremeno obeležiti i 35 godina svog prisustva na amaterskoj pozornici na kojoj je ostvario tridesetak uloga. Od toga je desetak nagrađivanih, koje se pamte, a uglavnom su nastale u saradnji sa Tatalovićem, jednim od najznačajnijih pozorišnih stvaralaca u dramskom amaterizmu Vojvodine.
“U meni se pre više od četvrt veka nastanio i etički i esteski lik Ahmeda Nurudina, čoveka koji nije mogao da pobegne od svoje sudbine, pa se suočio sa nemogućnošću izbora, nestasao da naudi unutrašnjim silama koje upravljaju čovekom, pa otud rezignirarano zaključuje da je ‘svaki čovjek na gubitku’”, naveo je Dudić kao motiv obnavljanja uloge Derviša, sa kojim želi da upozna gledaoce širom Srema, a najpre u Pećincima, gde je ta predstava i počela pohod pre četvrt veka.
B. Rakočević
Nastupaju ansambli iz deset zemalja
U nedelju uveče na Žitnom trgu u Sremskoj Mitrovici svečano je otvoren šesti Međunarodni festival folklora "Srem folk fest 2009", koji je okupio ansamble iz deset zemalja, a Mitrovčanima i brojnim gostima predstavilo se više od 500 izvođača.
Festival se održava u organizaciji ovdašnjeg Centra za kulturu "Sirmijumart" i pod pokroviteljstvom grada Sremske Mitrovice.
Gradonačelnik Branislav Nedimović juče je u Gradskoj kući priredio i svečani prijem za učesnike festivala.
Svi koncerti počinjali su u 20.30 sati, s tim što je svake večeri pre nastupa, od 19.30, održavan defile učesnika na centralnim gradskim ulicama.
U nedelju uveče nastupili su ansambli iz Ukrajine, Grčke, Poljske, Bugarske, Mađarske, Hrvatske, a Mitrovicu su predstavljali mađarski KUD "Srem", Ukrajinsko društvo "Kolomejka" i KUD "Branko Radičević".
U ponedeljak je na programu bilo "Veče srpskog folklora" a publici su se predstavila kulturno-umetnička društva "Tipoplastika" – Gornji Milanovac, "Branko Radičević" – Stara Pazova, "Tent" – Obrenovac i "Branko Radičević" – Sremska Mitrovica. Na "Srem folk festu" sinoć su nastupili ansambli iz Ukrajine, Bugarske, Poljske, Francuske, Grčke, Slovačke, Mađarske, Bosne i Hercegovine i "Klasy" iz Stare Pazove. Danas, četvrte festivalske večeri, koja će ujedno biti i zatvaranje festivala, učestvovaće ansambli iz Ukrajine, Grčke, Poljske, Bugarske, Mađarske, Slovačke i Srbije.
U slučaju lošeg vremena umesto na Žitnom trgu programi će se odvijati u hali PSC "Pinki".